नवी दिल्ली:
हा दिवस फारच दूर नाही जेव्हा आपण दूरच्या डोंगराळ भागात ट्रेकिंग किंवा कॅम्पिंगसाठी जाता आणि इंटरनेट आपल्याबरोबर जाते. हे आत्ता घडत नाही. कोणत्याही शेवटच्या शहरात किंवा गावासमोर इंटरनेट कार्य करत नाही. तसे, जेव्हा आपण ट्रेकिंगसाठी जाता तेव्हा या इंटरनेटपासून काही शांतता आणि आरामशीर क्षण काढून टाकणे चांगले आहे, काही काळ फोन आणि सोशल मीडिया कापून घ्या जेणेकरून आपण स्वत: ला रिचार्ज करू शकाल. परंतु भगम भागाच्या या युगात बर्‍याच लोकांना कार्यालयात संपर्कात राहणे आवश्यक असू शकते किंवा बर्‍याच लोकांना घरी बोलायला आवडेल आणि ते दूरच्या भागात योग्यरित्या आहेत किंवा बरेच लोक जे पसंती आणि शेअर्समुळे सोशल मीडिया सोडू शकत नाहीत. म्हणून लवकरच स्टारलिंकच्या मदतीने आकाश त्या लोकांसाठी कार्यरत आहे.
यासाठी, भारताच्या दोन सर्वात मोठ्या टेलिकॉम ऑपरेटरने जगप्रसिद्ध उद्योगपती एलॉन मस्कची कंपनी स्पेस एक्सची उपग्रह इंटरनेट सर्व्हिस कंपनी स्टारलिंक चालविली आहे. हे पहिल्या रांगेत जिओ टेलिकॉम आणि दुसर्‍या स्थानावरील भारती एअरटेल आहेत. या दोन्ही कंपन्या आता स्टारलिंकच्या उपग्रह सेवेद्वारे नवीन ऑफरसह ग्राहकांपर्यंत पोहोचणार आहेत. स्टारलिंककडे दोन्ही कंपन्यांचा बॅकएनडी प्रदाता असेल. या दोन्ही कंपन्यांनी स्टारलिंक्ससह कोरले आहे, परंतु जेव्हा भारत सरकार स्टारलिंक ऑपरेशनला परवानगी देईल तेव्हाच या सेवा सुरू होतील. स्टारलिंकने २०२२ पासून भारत सरकारकडे परवान्यासाठी अर्ज केला आहे, परंतु नियमांमुळे आणि काही प्रमाणात, त्याला अद्याप सेवा सुरू करण्यास परवानगी देण्यात आली नाही. तथापि, दूरसंचार मंत्री ज्योतिरादित्य सिंडीया अलीकडेच म्हणाले की उर्वरित देशांप्रमाणेच भारतही उपग्रह संप्रेषणासाठी स्पेक्ट्रम वाटप करण्याचा विचार करीत आहे.
टेलिकॉम तज्ज्ञ संदीप बुर्की म्हणाले की, उपग्रह वापरण्यासाठी सरकारच्या मान्यतेची आवश्यकता आहे .. स्टारलिंकनेही प्रयत्न केला होता आणि एकट्याने यायचे होते पण त्यानंतर सरकारने त्याला मान्यता दिली नाही. यावेळी भारताच्या दोन सर्वात मोठ्या मोबाइल सर्व्हिस कंपन्यांशी करार झाला आहे, त्यामुळे सरकारला मान्यता मिळेल अशी अपेक्षा आहे >>
आता आम्हाला माहित आहे की आमच्या घरात किंवा आमच्या मोबाइल फोनवर येणारे इंटरनेट ऑप्टिकल फायबर किंवा टेलिकॉम टॉवर्सद्वारे येते. टेलिकॉम कंपन्यांचे ऑप्टिकल फायबर आमच्या घरांपर्यंत पोहोचतात आणि आम्हाला उच्च प्रतीची इंटरनेट सेवा प्रदान करतात. हे एक वायर्ड नेटवर्क होते. या व्यतिरिक्त, इंटरनेट किंवा व्हॉईस कनेक्शन वायरलेस नेटवर्क अंतर्गत टेलिकॉम टॉवर्सवरून आमच्या मोबाइल फोनवर येतात. जेव्हा आम्ही चालतो, तेव्हा आम्ही वेगवेगळ्या टेलिकॉम टॉवर्सशी कनेक्ट होतो. आमचे इंटरनेट कनेक्शन शिल्लक आहे.
जसे आपण सर्वत्र ऑप्टिकल फायबर केबल लाँच करू शकत नाही. दूर -फ्लंग हिल्स, वाळवंटातील क्षेत्रांमध्ये फायबर केबल्स घालणे खूप महाग असू शकते आणि बर्‍याच ठिकाणी असे करणे शक्य होणार नाही. त्याचप्रमाणे, टेलिकॉम टॉवर्स सर्वत्र स्थापित केले जाऊ शकत नाहीत. टेलिकॉम टॉवर्स देखील काही प्रमाणात सिग्नल पाठविण्यास सक्षम आहेत. जर एखादा डोंगर मार्गावर आला तर सिग्नल ते ओलांडण्यात अक्षम आहेत.
या सर्वांचे निराकरण उपग्रह इंटरनेट आहे ज्याला आम्ही स्काय इंटरनेट देखील कॉल करू शकतो. स्टारलिंकची इंटरनेटमध्ये प्रभुत्व आहे. हे उपग्रह इंटरनेट कसे कार्य करते हा प्रश्न आहे. हे सांगण्यापूर्वी आम्ही आपल्याला काही चित्रे दर्शवितो. दोन वर्षांपूर्वी, रात्रीच्या अंधारात आकाशात अनेक चमकणा .्या गोष्टी एकत्र उडताना पाहून बरेच लोक आश्चर्यचकित झाले. याची सोशल मीडियावर खूप चर्चा झाली. परंतु जेव्हा त्याला त्याचा तपशील सापडला, तेव्हा असे आढळले की हे इलॉन मस्कच्या कंपनीच्या स्टारलिंक्सचे उपग्रह आहेत जे पृथ्वीवर फिरत राहतात आणि आकाश स्पष्ट असल्यास वेळोवेळी वेगवेगळ्या भागातून दृश्यमान असतात. बर्‍याच लोकांनी याला उपग्रह ट्रेन देखील म्हटले.
स्पेस डॉट कॉम या वेबसाइटनुसार, स्टारलिंकच्या उपग्रह नेटवर्कमध्ये यावर्षी 27 फेब्रुवारीपर्यंत 7,086 उपग्रह आहेत, जे कमी -ऑर्बिट म्हणजेच पृथ्वीच्या घटकात फिरत आहेत. स्टारलिंकने आकाशात या छोट्या उपग्रहांचे एक नेटवर्क तयार केले आहे जे रेडिओ सिग्नलशी जोडलेले आहे. स्टारलिंकने अशा 42 हजार उपग्रहांचे नेटवर्क तयार करण्याची योजना आखली आहे. जेणेकरून पृथ्वीचा कोणताही कोपरा त्याच्या इंटरनेट कनेक्टिव्हिटीपासून वाचला नाही. प्रत्येक उपग्रहाचे वय सुमारे पाच वर्षे आहे. म्हणूनच इलॉन मस्कची कंपनी स्पेस एक्स पृथ्वीच्या कक्षेत या उपग्रहांना सोडण्यासाठी रॉकेट्स सुरू करत आहे.
जसे आम्ही आपल्याला सांगितले की आकाशात उपग्रहांचे एक नेटवर्क आहे. स्टारलिंक्स रेडिओ सिग्नलद्वारे त्यांच्या हजारो ग्राउंड स्टेशनमधून त्यांच्या उपग्रहांच्या नेटवर्कवर इंटरनेट कनेक्टिव्हिटी वितरीत करतात. हे सर्व उपग्रह आपापसांत रेडिओ सिग्नलशी जोडलेले आहेत आणि त्यांच्याकडे जगाच्या मोठ्या क्षेत्रात एक पाय प्रिंट आहे. हे उपग्रह खाली तयार केलेल्या ग्राउंड स्टेशन किंवा स्टारलिंक गेटवेला इंटरनेट सिग्नल पाठवतात जिथून इंटरनेट सिग्नल दूर -फ्लुंग भागात वितरित केले जातात. या व्यतिरिक्त, हे उपग्रह थेट आपल्याला किंवा इंटरनेट सिग्नल आम्हाला देतात. यासाठी, आमच्याकडे एक डिश असावी जी हे सिग्नल प्राप्त करते आणि नंतर राउटरद्वारे आमच्या संगणकावर किंवा मोबाइल फोनवर पोहोचते. उपग्रह इंटरनेटचा एक फायदा म्हणजे त्यामध्ये विलंब देखील कमी आहे. विलंब म्हणजे एका ठिकाणाहून दुसर्‍या ठिकाणी जाण्यासाठी लागणारा वेळ. या वेळी कमी, चांगले. याला पिंग रेट देखील म्हणतात आणि यावेळी मिलिसेकंदांमध्ये मोजले जाते. म्हणजेच, आपण स्टारलिंकसह इंटरनेटशी द्रुतपणे कनेक्ट होऊ शकता, यास वेळ लागत नाही.
वापरकर्त्यास स्टारलिंकने दिलेल्या इन्स्टॉलेशन किटमध्ये असे डिशेस आणि राउटर असतात. डिश स्टार्सलिंक उपग्रहाच्या संपर्कात येते आणि राउटरद्वारे संगणक किंवा मोबाइल फोनवर त्याच्या सिग्नलपर्यंत पोहोचू शकते. स्टारलिंक निश्चित-लोकेशन वापरासाठी डिझाइन केलेले आहे, परंतु अतिरिक्त हार्डवेअर वापरणे वाहने, नौका किंवा विमान हलविण्यामध्ये इंटरनेट सुविधा देखील प्रदान करते. अशा परिस्थितीत, आपल्या आकाशात दूर उड्डाण करणार्‍या उपग्रहाशी संपर्क साधून आपण इंटरनेट सुविधा मिळवू शकता. आपण डोंगरावर किंवा वाळवंटात किंवा मध्यम समुद्रात असाल. परंतु जेव्हा आकाशात ढग असतात तेव्हा समस्या येते. म्हणूनच, उपग्रह इंटरनेटसाठी आकाश साफ केले जावे, मध्यभागी कोणताही अडथळा येऊ नये जेणेकरून आपली डिश स्टारलिंक उपग्रहाशी जोडली जाऊ शकेल. आपण प्लग इन करा आणि इंटरनेट सुरू होते.
कनेक्शनसाठी कोणती जागा सर्वोत्कृष्ट असेल, आपल्याला फोनवरील स्टारलिंक अॅपबद्दल माहिती असेल. जरी आपण जगाच्या कोणत्या कोप in ्यात राहता, तरीही आपला इंटरनेट वेग देखील अवलंबून असेल. दूरदूरच्या भागात इंटरनेट हळू असू शकते. स्टारलिंक त्याच्या वेबसाइटवर असा नकाशा देखील दर्शवितो, ज्यामधून आपण जगाच्या कोणत्या भागात इंटरनेट मिळवू शकता हे आपण पाहू शकता.
तर हे स्पष्ट आहे की उपग्रह इंटरनेटच्या काही मर्यादा आहेत.
जसे आम्ही सांगितले की जर हवामान खराब असेल आणि आकाश स्पष्ट नसेल तर इंटरनेटमध्ये समस्या उद्भवतील. इंटरनेटच्या गतीबद्दल बोलणे, स्टारलिंकची इंटरनेट वेग फायबर किंवा केबल आधारित इंटरनेटइतकी वेगवान नाही, परंतु जर आपण इंटरनेट येत नसलेल्या किंवा अगदी धीमे नसलेल्या क्षेत्रात राहत असाल तर ते खूप प्रभावी आहे.
सुरुवातीला, स्टारलिंक्सची जास्तीत जास्त गती 150 एमबीपीएस होती परंतु उपग्रहाच्या नेटवर्कमध्ये वाढ झाल्यानंतर ते वाढले आहे आणि आता स्टार लिंक 264 एमबीपीएस पर्यंत वेग प्रदान करीत आहे.
आता प्रश्न असा आहे की या सुविधेची किंमत किती असू शकते. आम्ही तज्ञांना याबद्दल विचारले. तज्ञाने उत्तर दिले की त्याची किंमत दहा हजार रुपये आहे. आंतरराष्ट्रीय किंमत जास्त आहे. जर कनेक्शनची किंमत कमी असेल तर भारतात इंटरनेट कनेक्टिव्हिटी आणखी वाढेल. आत्ता, एप्रिल 2024 पर्यंत 3 जी/4 जी मोबाइल कनेक्टिव्हिटी 95% पेक्षा जास्त खेड्यांपर्यंत केली गेली. मार्च २०१ 2014 मध्ये, जेथे २.1.१6 कोटी लोकांकडे इंटरनेट होते, मार्च २०२24 पर्यंत ते दहा वर्षांत सुमारे चार पट वाढले आणि .4 .4 ..44 कोटी लोकांसह इंटरनेटवर पोहोचले. चीन नंतर भारत हे दुसर्‍या स्थानावर सर्वात जास्त इंटरनेट आहे.
आता उपग्रह इंटरनेटचा युग आला आहे, म्हणून इंटरनेटमध्ये कोणत्या मार्गाने वाढ होते हे पहावे लागेल. उत्तर अमेरिका, दक्षिण अमेरिका, ऑस्ट्रेलिया आणि युरोप जगभरातील 125 हून अधिक देशांमध्ये स्टारलिंक्स कव्हरेज प्रदान करतात. स्टारलिंक भारताच्या शेजारच्या भूतानमध्ये इंटरनेट सेवा देखील देत आहे. युक्रेनसारख्या देशातील बहुतेक इंटरनेट कनेक्टिव्हिटी स्टारलिंकद्वारे राहते. स्टार लिंकमुळे, युक्रेनची सैन्य देखील रिअल टाइममध्ये माहितीची देवाणघेवाण करण्यास सक्षम आहे. चीनमध्ये अद्याप स्टारलिंकला परवानगी नव्हती. म्हणून अनिल कुमार आपल्याबरोबर स्टारलिंकशी संबंधित आणखी काही मुद्द्यांविषयी बोलण्यासाठी आहे, जे टेलिकॉम लाइव्हचे संपादक -इन -चिफ आहेत.
आत्ता स्टारलिंकला भारत सरकारचा परवाना मिळालेला नाही. अशा परिस्थितीत या सेवा सुरू केल्या जाणार नाहीत. परंतु परवाना मिळाल्यानंतर, स्टारलिंक्स या कंपन्याशिवायही भारताच्या इंटरनेटच्या ग्राहकांपर्यंत पोहोचू शकतात. एअरटेल आणि जिओ भविष्यात स्टारलिंक सारख्या त्यांच्या उपग्रह इंटरनेट सेवा देखील सुरू करू शकतात. या कंपन्या या दिशेने काय करीत आहेत?
