निवडणुकीतील पराभव, विरोधकांचे टोमणे आणि सत्तेबाहेर राहूनही पुनरागमन करण्याची हातोटी देवेंद्र फडणवीस यांच्यात आहे.

“माझे पाणी कमी होत असल्याचे पाहून माझे घर माझ्या किना-यावर बसवू नका, मी महासागर आहे आणि नक्कीच परत येईन…” देवेंद्र फडणवीस यांनी 2019 मध्ये असे म्हटले होते. निवडणुकीतील पराभव, विरोधकांचे टोमणे आणि सत्तेबाहेर राहिल्यानंतरही त्यांचा आत्मविश्वास खंबीर राहिला आणि तो बरोबर होता, कारण ते केवळ पुनरागमनच नव्हे तर महाराष्ट्राच्या राजकारणातील सर्वात बलवान खेळाडू म्हणून उदयास आले. फडणवीस यांची कहाणी केवळ राजकीय यशाची नाही तर मेहनत, दूरदृष्टी आणि अतूट विश्वासाची आहे. त्यांचा प्रवास एका युवकापासून सुरू होतो ज्याने राजकारणात नगरपालिकेचे पहिले पाऊल ठेवले आणि आज तो भारतीय राजकारणातील सर्वात प्रभावशाली नेत्यांपैकी एक आहे.

सुरुवात आणि कौटुंबिक पार्श्वभूमी

22 जुलै 1970 रोजी नागपूर येथे जन्मलेले देवेंद्र गंगाधरराव फडणवीस हे एका सामान्य मध्यमवर्गीय कुटुंबातील आहेत. त्यांचे वडील गंगाधरराव हे समाजसेवक, जनसंघाचे सदस्य आणि महाराष्ट्र विधान परिषदेचे सदस्य होते. कदाचित येथूनच त्यांच्यात राजकारणाचे बीज रुजले असावे. आई सरिता फडणवीस यांनी त्यांना शिक्षण आणि मूल्यांचा भक्कम पाया दिला. देवेंद्र फडणवीस यांनी कायद्याची पदवी घेतली, त्यानंतर जर्मनीच्या डहलम स्कूल ऑफ एज्युकेशनमधून व्यवसाय व्यवस्थापन आणि प्रकल्प व्यवस्थापनात पदविका प्राप्त केली. अभ्यासासोबतच ते राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघ (RSS) आणि अखिल भारतीय विद्यार्थी परिषद (ABVP) मध्ये सामील झाले. येथून त्यांचा राजकीय प्रवास सुरू झाला. 2006 मध्ये त्यांचा विवाह अमृता फडणवीस यांच्याशी झाला, त्या स्वत: बँकर आणि सामाजिक कार्यकर्त्या होत्या. त्याला एक लाडकी मुलगी दिविजा देखील आहे. राजकारणाच्या गोंगाटात देवेंद्र फडणवीस हे एक जबाबदार पिता, मुलगा आणि पती आहेत. राजकारणाव्यतिरिक्त त्यांना वाचन, लेखन आणि क्रिकेट पाहण्याची आवड आहे. व्यस्त वेळापत्रक असूनही तो या गोष्टींसाठी वेळ काढतो.

राजकारणात पाऊल टाकले

फडणवीस यांचा राजकीय प्रवास आरएसएसमधून सुरू झाला. 1992 मध्ये वयाच्या अवघ्या 22 व्या वर्षी ते नागपूर महापालिकेचे सर्वात तरुण नगरसेवक बनले. त्यांची स्वच्छ प्रतिमा आणि मजबूत पकड यामुळे त्यांना लवकरच ओळख मिळाली. त्यांच्या कार्याचा प्रभाव असा होता की 1997 मध्ये ते भारतातील दुसरे सर्वात तरुण महापौर बनले. नागपूरचा विकास आणि त्यांच्या प्रशासकीय क्षमतेमुळे त्यांना भारतीय जनता पक्षात वेगाने पुढे जाण्याची संधी मिळाली. त्यांच्या महापौरपदाच्या काळातच हा युवा नेता खूप पुढे जाणार आहे, हे लोकांच्या लक्षात आले. 1999 मध्ये फडणवीस पहिल्यांदा आमदार झाले. याच काळात शिवसेना-भाजप युतीला पराभवाला सामोरे जावे लागले पण फडणवीसांनी पराभव स्वीकारला नाही. त्यानंतर 2004, 2009, 2014, 2019 आणि आता 2024 मध्ये सलग पाच वेळा ते नागपूर दक्षिण-पश्चिम मतदारसंघातून आमदार म्हणून निवडून आले. 2010 मध्ये ते महाराष्ट्र भाजपचे सरचिटणीस झाले आणि 2013 मध्ये त्यांना महाराष्ट्र भाजपचे अध्यक्ष करण्यात आले. हा तो काळ होता जेव्हा महाराष्ट्रात नितीन गडकरी आणि गोपीनाथ मुंडे यांसारख्या भाजपच्या बड्या चेहऱ्यांचे वर्चस्व होते, पण त्यांची रणनीती आणि संघाशी जवळीक यामुळे फडणवीस यांनी स्वतःची वेगळी ओळख निर्माण केली. त्यांनी पक्षाला नवी ऊर्जा दिली आणि 2014 च्या निवडणुकीत भाजपला मोठा विजय मिळवून दिला.

मुख्यमंत्री होण्याचा प्रवास

2014 च्या विधानसभा निवडणुकीत भाजपने महाराष्ट्रात 122 जागा जिंकल्या होत्या. मात्र, शिवसेनेसोबतच्या भांडणामुळे सरकार स्थापन करणे सोपे नव्हते, पण देवेंद्र फडणवीस यांच्या ठोस रणनीती आणि नेतृत्व क्षमतेमुळे त्यांना मुख्यमंत्री करण्यात आले. वयाच्या ४४ व्या वर्षी ते महाराष्ट्राचे दुसरे सर्वात तरुण मुख्यमंत्री बनले. त्यानंतर त्यांनी महाराष्ट्राची सत्ता तर हाती घेतलीच पण 47 वर्षात त्यांचा कार्यकाळ पूर्ण करणारे पहिले मुख्यमंत्री बनले. फडणवीस यांनी 2014 ते 2019 या काळात मुख्यमंत्री असताना अनेक मोठ्या योजना सुरू केल्या. त्यांचा कार्यकाळ विशेष होता कारण 1972 नंतर ते पहिले मुख्यमंत्री झाले ज्यांनी त्यांचा संपूर्ण कार्यकाळ पूर्ण केला. शिवाय, महाराष्ट्राच्या इतिहासात सलग दुसऱ्यांदा सत्ता मिळवणारे ते पहिले बिगर-काँग्रेस मुख्यमंत्री ठरले. त्यांच्या नेतृत्वाखाली महाराष्ट्राने आर्थिक आणि औद्योगिक क्षेत्रात नवे विक्रम केले. त्यांच्या कार्यकाळात सुरू झालेले ‘जलयुक्त शिवार अभियान’ हे महाराष्ट्र दुष्काळमुक्त करण्याच्या दिशेने टाकलेले मोठे पाऊल होते. यामध्ये 22,000 हून अधिक गावांमध्ये 6 लाखांहून अधिक जलसंरचना बांधण्यात आल्या. या योजनेने सरकारला लोकांच्या हृदयाशी जोडले आणि ती एक जनआंदोलन बनली. त्यांनी ‘आपले सरकार’ सारख्या ऑनलाईन योजनांच्या माध्यमातून पारदर्शकता आणली आणि 393 सरकारी सेवा ऑनलाईन करून लाखो लोकांना लाभ दिला.

आव्हान आणि पुनरागमन

मात्र, 2019 मध्ये भाजप-शिवसेना युती तुटली. फडणवीस यांनी अजित पवार यांच्यासोबत आघाडी करून सरकार स्थापन करण्याचा प्रयत्न केला, मात्र हे सरकार केवळ 80 तास टिकले. तथापि, त्यांच्या एका शब्दाने सर्वांचे लक्ष वेधून घेतले: “माझे पाणी उतरताना पाहून माझे घर माझ्या किनाऱ्यावर बसवू नका, मी महासागर आहे आणि निश्चितपणे परत येईन” आणि 2022 मध्ये फडणवीस यांनी ते खरे केले. शिवसेनेचे ज्येष्ठ नेते एकनाथ शिंदे यांना सोबत घेऊन त्यांनी महाराष्ट्रात भाजपचा झेंडा फडकवला. आता ते तिसऱ्यांदा महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री म्हणून परतले आहेत.

फडणवीस यांनी नेहमीच हिंदुत्वाच्या मुद्द्याला प्राधान्य दिले. निवडणूक रणनीतीमध्ये त्यांनी संघ आणि हिंदू संघटनांच्या मदतीने ग्रामीण भागातील मतदारांना एकत्र केले. ‘देवभाऊ’ अशी त्यांची प्रतिमाही मजबूत झाली, जिथे त्यांनी ग्रामीण आणि महिला केंद्रीत योजना पुढे रेटल्या. देवेंद्र फडणवीस यांचे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी आणि राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघ यांच्याशी अतिशय जवळचे संबंध होते. 2014 च्या लोकसभा निवडणुकीनंतर फडणवीस हे भाजपच्या राष्ट्रीय नेतृत्वाची पहिली पसंती ठरले. त्यांच्या राजकारणाचा मोठा आधार बनलेल्या महाराष्ट्रात मोदी-शहा जोडीने फडणवीसांवर विश्वास व्यक्त केला.

तर ही गोष्ट होती नागपूरच्या एका सामान्य मुलाची, जो महाराष्ट्राचा सर्वात शक्तिशाली नेता बनला. देवेंद्र फडणवीस हे राजकारणातील एक तल्लख रणनीतीकार तर आहेतच पण प्रत्येक आव्हानाला संधीत रूपांतरित करणारी व्यक्ती आहे. आणि त्यांनी म्हटल्याप्रमाणे, “मी सागर आहे, मी नक्की परत येईन. आज देवेंद्र फडणवीस पुन्हा एकदा मुख्यमंत्री झाले आहेत. त्यांच्यासमोर आव्हाने आहेत, पण त्यांचा प्रवास आपल्याला प्रत्येक अडथळ्यावर योग्य रणनीतीने मात करू शकतो हे शिकवतो. , कठोर परिश्रम आणि संयम हे राजकारणाच्या या कथेतील एक व्यक्तिरेखा आहे जे आपल्याला प्रेरणा देते की गंतव्य कितीही दूर असले तरी धैर्य आणि मेहनतीने सर्व काही शक्य आहे.