तंत्रज्ञानाने जगभरातील लोकांना जोडले आहे, एकटेपणा व्यापक आहे. हा एकटेपणा विशेषत: वृद्ध लोकांमध्ये सामान्य आहे. ॲमेझॉनचे अलेक्सा सारखे डिजिटल व्हॉईस असिस्टंट सामाजिक अलगावचा सामना करणाऱ्यांमध्ये एकटेपणा दूर करू शकतात का याचा शोध संशोधक आता करत आहेत.
एलेना कॅस्ट्रो, युनिव्हर्सिटॅट ओबेर्टा डी कॅटालुन्या येथील आरोग्य मानसशास्त्र आणि तंत्रज्ञान संशोधक यांनी नमूद केले, “आमच्या अभ्यासातून असे सूचित होते की व्हॉइस असिस्टंट एकाकीपणाला संबोधित करून वृद्ध प्रौढांना आधार देण्यास महत्त्वपूर्ण मूल्य देऊ शकतात – स्पष्ट शारीरिक आणि मानसिक प्रभावांची समस्या.” कॅस्ट्रो यांनी ठळकपणे सांगितले की आश्वासने देताना, या उपकरणांना अजूनही मर्यादा आहेत, विशेषत: अनुकूली, भावनिक प्रतिसादात्मक संभाषणे निर्माण करण्यासाठी.
तथापि, कॅस्ट्रो यांनी डेटा सुरक्षेबद्दलच्या चिंतेवर भर दिला, गोपनीयता आणि नैतिक समस्यांचा काळजीपूर्वक विचार करण्याची शिफारस केली.
एकाकीपणा आणि सार्वजनिक आरोग्य
वर्ल्ड हेल्थ ऑर्गनायझेशन (WHO) चा अंदाज आहे की अमेरिका, युरोप आणि चीनमधील एक तृतीयांश प्रौढांना एकाकीपणाचा परिणाम होतो. यामुळे त्याचा संबंध आरोग्याच्या जोखमीशी वाढला आहे. एकाकीपणासाठी पारंपारिक दृष्टिकोनांमध्ये सामान्यत: वैयक्तिक सामाजिक कौशल्य प्रशिक्षण समाविष्ट असते, परंतु सामाजिक मर्यादा असलेल्यांसाठी हे आव्हानात्मक असू शकते. AI-आधारित साधने, व्हॉइस असिस्टंट्ससह, एक पर्याय ऑफर करतात जे एकाकी भागात किंवा वैयक्तिक कनेक्शनकडे कमी झुकलेल्या व्यक्तींना मदत करू शकतात.
व्हॉइस असिस्टंट्सचा प्रभाव एक्सप्लोर करत आहे
ॲलेक्सा आणि गुगल असिस्टंट सारखे व्हॉइस असिस्टंट, घरांमध्ये सामान्य होत आहेत आणि वृद्ध प्रौढांना समर्थन देण्यासाठी संभाव्यत: मौल्यवान मानले जातात.
कॅस्ट्रोचे अभ्यास ही उपकरणे एकाकीपणापासून मुक्त होण्यास कशी मदत करू शकतात याचे विश्लेषण करणारे 13 शोधनिबंध समाविष्ट केले आहेत. 85% अभ्यासांनी सकारात्मक परिणामांचे संकेत दिले असताना, कॅस्ट्रोने सावधगिरी बाळगण्याचा सल्ला दिला, “अभ्यासांची मर्यादित संख्या आणि विविध पद्धतींमुळे, आपण परिणामांचा काळजीपूर्वक अर्थ लावला पाहिजे.”
गोपनीयता आणि नैतिक चिंतांसह सहाय्य संतुलित करणे
व्हॉइस सहाय्यकांसोबत गोपनीयता ही एक महत्त्वाची समस्या आहे, जी वापरकर्त्यांचे सतत ऐकून कार्य करते. कॅस्ट्रो यांनी निदर्शनास आणून दिले की हे वृद्ध प्रौढांना अनावधानाने डेटा संकलनाच्या जोखमींना सामोरे जाऊ शकते. “गोपनीयतेचे रक्षण करणे आणि वापरकर्त्यांना डेटा हाताळणीबद्दल शिक्षित करणे विश्वास निर्माण करण्यासाठी महत्त्वपूर्ण आहे,” तिने नमूद केले. तज्ञ या उपकरणांवर अत्याधिक अवलंबनापासून सावधगिरी बाळगतात, ज्यामुळे थेट सामाजिक संवाद कमी होऊ शकतो.
भविष्यात, कॅस्ट्रोने वृद्धांची काळजी, सहाय्यक क्रियाकलाप, औषधोपचार स्मरणपत्रे आणि सामाजिक व्यस्ततेमध्ये मदत करणाऱ्या व्हॉइस सहाय्यकांची कल्पना केली आहे, जे संभाव्यतः एकाकीपणाला संबोधित करणाऱ्या सार्वजनिक आरोग्य धोरणांचा अविभाज्य घटक बनतील.
